Kök Hücre Çalışmaları

Kök hücre çalışmaları, son yıllarda hızla artmakta ve her gün yeni bilgi ile de çok büyük mesafeler alınmaktadır. Hücreler, birçok dokuda bulunan ve değişerek vücutta başka yerlerde de kullanılabilir yeteneğine sahip bir grup hücredir. Kök hücrelerin vücutta diğer hücreler ile farklılaşma özelliğinin keşfinden sonra birçok hastalıkta genetik kaynaklı hastalıklarda kullanılabileceği durumu ortaya çıktı. Bu yüzden de kök hücre çalışmaları hem ülkemizde hem de diğer dünya ülkelerinin hastanelerinde sıkı çalışmalar yapılmaktadır.

Kök hücre çalışmaları günümüzde özellikle kemoterapi ve radyoterapi gibi hastalıklardan dolayı tedavi gören kanser hastalarının kan ve bağışıklık sistemini canlandırmak için yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. İnsan vücudunda embriyodan, kordon kanından ve kemik iliğinden elde edilen kaynak hücreler insan vücudunun normalde kaynak hücreleridir. Kordon kanı kök hücreleri çok değerli oldukları için toplama işleminin tecrübeli uzmanlar tarafından yapılması ve doğum esnasında hemen muhafaza edilip uygun koşullarda saklanması için çok önemli bir olaydır. Kordan kanı doğum sonrası çok geçmeden ilk 10 dakikalık zaman dilimi içerisinde göbek bağı kesildikten sonra göbek bağının plasenta tarafında olan ve kan bölümü denilen noktadan alınmaktadır. Bu kan alımı yeni doğan çocuğu hiçbir şekilde etkilememektedir. Bu kan alma işlemi doğum yapan kişi tarafından alınmaktadır. Normal doğumda da sezaryen ile olan doğumda da alınmaktadır. Kordon kanın toplanması 2-3 dakika içinde hemen yapılmaktadır. Bilindiği üzere yeni doğan bebek göbek kordonu bağlanarak ayrılır ve bu işlem sonrası kanın pıhtılaşmasını engelleyen bir formül ile kan kordon içinde alınarak muhafaza edilmek üzere saklanır. 35-120 milim kadar alınan bu kan çocuğa hiçbir zararı yoktur ve yapılan araştırmalarda kök hücre örneklerinin nakil sonrası daha başarılı sonuç verdiği uygulamalardan sonra kanıtlanmıştır. Toplanan kanlar 36 saat içinde kordon kanı kan merkezine götürülerek laboratuvar da özel işlemlere tabi tutulur. Labrotuvar da ise yapılan işlem ile dondurulur ve sıvı azot içinde saklanmaya başlanılır. Dondurulan hücreler daha sonrasında ihtiyaç halinde çözülerek diğer hastaların tedavisinde kullanılmaktadır.

Kök hücre çalışmaları ülkemizde son sürat şekilde devam etmektedir. Bu çalışmalar daha da ileriye gidilecek ve kök hücre hakkında daha sağlam sonuçlar elde edilecektir. Ülkemizde ilk kordon kanı nakli 1988 yılında yapıldı ve 1995 sonrasında ise dünyada kordon kanı bankaları kurularak yeni doğan bebeklerden alınan kanlar muhafaza edilme yaygın olarak faaliyete geçti. Bu tür faaliyetler ile çalışmalar günden güne ilerlemekte ve insanlığa hizmet edilmektedir. Bu kanlar kan bankalarında da az bir ücret karşılığında muhafaza edilmektedir. Tabi aile istemez ise saklanarak diğer hastalara nakli gerçekleştirmektedir. Kök hücre çalışmaları bu şekilde devam etmektedir. Ülkemizde teknolojinin gelişmesi ve halkın bilinçlenmesi ile artık bu durumlara çok hassasiyet gösterilmektedir. Yapılan eğitim seminerleri ve yetişen genç bilimadamları sayesinde kök hücre çalışmaları daha ileriye gidecek gibi görünmektedir.