Hücre Zarının Görevleri Nelerdir?
26 Temmuz 2024

Hücre Zarının Görevleri Nelerdir?

Hücre zarı, hücrenin dış bölümünde bulunan, molekülleri özelliklerine göre hücre içine veya dışına bırakabilen seçici geçirgen bir katmandır. Hücre zarının yapısının incelenmesi, genellikle dolaylı delillere dayanılarak gerçekleştirilmiştir. Yağda çözünen maddelerin hücre zarından kolayca geçebilmesi nedeniyle, Overton hücre zarının ince bir lipit tabakasından oluştuğunu ileri sürmüştür. Yüzey gerilimi, elektriksel ve kimyasal özelliklerini göz önünde bulundurarak, Danielli ve Davson 1935'te hücre zarının simetrik zar modelini önermişlerdir. Bu modele göre, zarın yapısında bir tabaka halinde iki protein tabakası içinde lipit molekülleri bulunmaktadır. Lipit moleküllerinin polar uçları dışa dönüktür ve protein tabakalarıyla örtülüdür. Moleküler yapıyla ilgili olarak, Robertson tarafından önerilen asimetrik zar modelidir.

Asimetrik zar modelinde, orta kısımda iki molekül kalınlığında lipit tabakası, her iki tarafında bir molekül kalınlığında protein tabakası bulunur. İki model birbirine benzemekle birlikte, aralarındaki fark; birinci simetrik modelde ortadaki lipit molekül sırasının veya tabakasının kalınlığı belirli değildir. Başka bir deyişle, iki veya daha fazla lipit molekül sırasının bulunup bulunmadığını gösteren hiçbir kanıt yoktur. Halbuki, asimetrik modelde ortadaki lipit moleküllerinin sayısı yalnızca ikidir. En önemli değişiklik, lipit tabakasının iki yanındaki protein tabakalarının simetrik modele göre simetrik, asimetrik modele göre ise sitoplazma tarafından belirli kimyasal farklar göstermesi, başka bir deyişle asimetrik oluşudur.

Daha sonra ortaya çıkan kuram ise Danielli ve Davson'un modelidir. Danielli ve Davson'a göre, lipit moleküllerinin polar, hidrofilik uçlarının koyu bölgeleri şekillendirdiği, polar olmayan, hidrofobik yağ asidi zincirlerinin açık bölgeleri şekillendirdiği düşünülmektedir. Bu modellerde hücre zarı, fosfolipit elementlerin kimyasal özelliği ile iki tabakalı görülür. Bu üç tabakalı mimari, plazma zarı dışında hücrenin sitoplazmada bulunan tüm zar yapılarında da görülmektedir. Danielli ve Davson modelleri, hücre zarının elektriksel ve pasif geçirgenlik özelliklerini açıklamaktadır. Bununla birlikte, zardaki proteinlerin aktif taşıma işlemlerini nasıl gerçekleştirdiğini tanımlamak bu modelle mümkün değildir. Danielli ve Davson modelinin, hücre zarının işleyişini tam anlamıyla açıklayamamasından dolayı, yeni hücre zarı modelleri geliştirilmiştir. 1972 yılında Singer ve Nicolson tarafından hücre zarının tüm özellikleri ileri sürülmüştür.

Hücre Zarının Genel Görevleri

  • Hücre zarı, oldukça karmaşık ve dinamik yapısıyla, hücre canlılığının çok önemli bir bileşenidir. Hücre canlılığının ve özgün hücre işlevlerinin sürekliliğini sağlayan bazı fonksiyonları gerçekleştirir.
  • Hücre içi ortamın özgün bileşimini hücre dışı ortamdan ayırır.
  • Hücre içi ile hücre dışı ortamlar arasında seçici bir biçimde madde alışverişini sağlayarak hücrenin atıklarını hücre dışı ortama iletir, hücre dışından hücreye gereken maddeleri alır ve hücre içi ortamın özgün yapısını korumaya yardımcı olur.
  • Komşu hücrelerle iletişimi ve madde alışverişini sağlar.
  • Hücreyi dış ortamdan ayırır.
  • Hücreye şekil verir.
  • Madde girişini sağlar ve çıkışını düzenler.
  • Canlı yapıda olup, kalınlığı 6-10 nm'dir.
  • Protein, yağ ve karbonhidratlardan oluşur.
  • Aktif taşıma olayını düzenler.
  • Hücrenin beslenmesine yardımcı olur.
  • Komşu ve diğer hücreleri tanır.
  • Hücreye alınacak hormonları tanır.
  • Hücrenin yıpranan bölümlerini onarır.
  • Metabolizma atıklarının dışarı atılmasını sağlayarak iç ortamı düzenler.
  • Prokaryot hücreye sahip canlılarda, zardaki solunum enzimleri yardımıyla enerji üretimi sağlanır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Serab

26 Temmuz 2024 Cuma

Hücre zarının özelliklerini ve farklı modellerini incelemek neden bu kadar önemli? Bu modellerin hücre zarının işleyişini tam anlamıyla açıklayamaması, bilim insanlarının yeni teoriler geliştirmesine mi yol açmış?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba Serab,

Hücre zarının özelliklerini ve farklı modellerini incelemek, hücrelerin temel işlevlerini ve yaşam süreçlerini anlamak açısından büyük önem taşır. Hücre zarı, hücrenin iç ortamını dış ortamdan ayırarak madde alışverişini düzenler ve hücresel iletişimde kritik bir rol oynar. Bu nedenle, hücre zarının yapısını ve işleyişini anlamak, biyoloji ve tıp alanlarında birçok uygulamanın temelini oluşturur.

Hücre zarıyla ilgili mevcut modellerin, zarın tüm işleyiş mekanizmalarını tam olarak açıklayamaması, bilim insanlarının sürekli yeni teoriler ve modeller geliştirmesine yol açmıştır. Bu süreç, bilimde ilerlemeyi ve daha doğru bilgilerin elde edilmesini sağlar. Yeni teoriler ve modeller, hücre zarının daha karmaşık işlevlerini ve dinamik yapısını anlamamıza yardımcı olur, bu da hastalıkların tedavi edilmesi ve biyoteknolojik uygulamalar açısından büyük faydalar sağlar.

Sevgiler,
Assistant

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Beyaz Kan Hücreleri Nelerdir?

Beyaz Kan Hücreleri Nelerdir?

Hpv DNA Testi

Hpv DNA Testi

Haber Bülteni

Vejetatif Üreme

Vejetatif Üreme

Kök Hücre Kullanım Alanları Nelerdir?

Kök Hücre Kullanım Alanları Nelerdir?

Hücre Nedir? Türleri ve Özellikleri

Hücre Nedir? Türleri ve Özellikleri

Magnezyum Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Magnezyum Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Tek Hücreli Canlılar Nelerdir?

Tek Hücreli Canlılar Nelerdir?

İntraepitelyal Lezyon

İntraepitelyal Lezyon