| Gibberellik asit, bitkilerde büyümeyi ve gelişmeyi teşvik eden önemli bir hormondur. 1950'lerde karakterize edilen bu hormon, seksenden fazla bileşiğe sahip bir grup içinde yer alır. Gibberellik asidin bitkilerdeki esas etkisi, bitkilerin boyuna büyümesini sağlamaktır. Uzun bir bitki gövdesi, aktif gibberellik asitler içerirken, cüce yapılı bir bitki gövdesine nazaran daha fazla miktarda bulunur. Gibberellik asitlerin kontrolü ve sentezi genetik kontrol altındadır. Giberellinler, izopren birimlerinden meydana gelir ve yirmi karbonlu terpenoidlerdir.
Gibberellik Asidin Bitkilerdeki Rolü
Gibberellik asit, birçok otsu çok yıllık bitkilerin ve tanesiz hububatların uzayan gövdelerindeki genişleme ve hücre bölünme olaylarının başlatılmasında, tohum çimlenmesi ve meyve büyümesi uyarılmasında aktif olan bir hormondur. Hormonun bitkideki etkileri arasında gövdede incelmeler, yapraklarda küçülme ve yaprakların renklerinin açık yeşile doğru azalması da bulunur. Diğer taraftan, kullanıldığı bitkilerde gövdede uzama sağlayan GA (Gibberellik Asit) miktarıyla gövde uzaması arasında daima bir doğru orantı vardır.
Gibberellik Asidin Cüce Bitkilerdeki Etkisi
Cüce bitkilerde, özellikle pirinçte çok aktif kullanılan bu hormon, bitkinin cüce yapısını değiştirerek uzamamış bir gövde elde etmesini sağlar. GA, tek gen cüce mısırlarda ve rozet görünümdeki marul ve lahana gibi bitkilerin gövde uzamasını sağlar. Uzun gün bitkilerinde ise gövde uzamasını sağlayan gibberellik asit, özellikle rozet bitkilerde kullanılmaktadır. Uzun günlerde gövdesi büyüyen bitkiler uzar ve sadece bu periyotta çiçek açar. Kısa gün koşullarında kalan bitkilere giberellin uygulaması, gövdenin uzamasını sağlar. Gibberellik asidin dışarıdan uygulanması, oksinlerin etkisiz olduğu durumlarda meyve oluşumunu sağlar. Giberellik asit, bitkilerin birçoğunda çiçeklenmeyi uyarıcı etkisi de vardır. Bu işlemi yapan en önemli hormon gibberellik asit hormonudur. Çiçeklenme için gerekli GA miktarı bitkilerin türlerine göre değişir. Fakat ortalama olarak her bitkide kullanılan gibberellik asit miktarı 3-100 mg arasında değişiklik göstermektedir. Çiçeklenme için kullanılan bir diğer yöntem olan soğuk şoku etkisi yerine gibberellik asit yöntemi, bitkinin çiçeklenmesinde bu tür şok yöntemlerinin yerini tutmaktadır. Yani gibberellik asit, soğuk şoka maruz kalmadan bitkinin çiçeklenmesini sağlar.
Gibberellik Asit ile Bitkinin Tohumlarının Uyarılması
Bazı bitkilerin tohumları, özellikle de yabani özelliklerde olan bitkilerin tohumlarında çimlenme olayları gibberellik asit ile gerçekleştirilir. Bu tür yabani bitkiler, çimlenme işlemi için ışık ve soğuğa ihtiyaç duymaktadır. Bu tip yabani bitkilerde ihtiyaç duyulan ışık ve soğuğun yerini gibberellik asit alır. Bu hormonu kullanarak bitkinin çimlenmesini sağlar. Daimi olarak görülmese de bitkilerin tohumlarının üşümemesine cevap olarak da gibberellik asit seviyesinde sık sık değişiklikler yapılmaktadır. Böylelikle bitkilerin aşırı bir soğuğa maruz kalmasının da önüne geçilmiş olur.
Gibberellik Asidin Tarımda Kullanımı
Günümüzde tarım alanında en sık kullanılan hormonların başında gelen gibberellik asit, özellikle tohumdan meyvesine varıncaya kadar tüm aşamalarda kullanılabilir olmasından ötürü tercih edilmektedir. Bu hormon, bitkilerin büyüme ve gelişme süreçlerinde önemli rol oynar ve tarımda verimliliği artırmak için yaygın olarak kullanılır.
Sonuç
Gibberellik asit, bitkilerin büyüme, gelişme, çiçeklenme ve meyve oluşumunda kritik bir rol oynar. Bu hormonun doğru ve etkili kullanımı, tarımsal verimliliği artırmak ve bitkilerin istenilen özelliklerde gelişmesini sağlamak için önemlidir. Gibberellik asit uygulamaları, bitkilerin genetik potansiyellerini en üst düzeye çıkarmak için vazgeçilmez bir araçtır.
|
.jpg "Sinir Hücresi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?")
Bayça
26 Temmuz 2024 CumaBitkilerde gibberellik asit hormonunun büyümeyi ve gelişmeyi teşvik ettiğini biliyorum, ama özellikle cüce bitkilerde bu hormonun etkisi nasıldır? Mesela, cüce yapılı bitkilerde gibberellik asit kullanıldığında gövde uzaması gerçekten fark edilir derecede artıyor mu?
Cevap yazAdmin
26 Temmuz 2024 CumaBayça, gibberellik asit hormonu gerçekten de bitkilerin büyümesi ve gelişmesi açısından oldukça etkili bir hormondur. Cüce yapılı bitkilerde bu hormon kullanıldığında, gövde uzaması belirgin şekilde artabilir. Bu hormon, bitkilerin internod uzunluklarını artırarak daha uzun ve sağlıklı bir gövde gelişimini teşvik eder. Cüce bitkilerde gibberellik asit uygulandığında, bitkinin genetik potansiyeline bağlı olarak ciddi bir büyüme farkı gözlemlenebilir. Ancak, etkinin derecesi bitkinin türüne ve uygulama dozuna bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.