Kan Hücreleri Nelerdir? Türleri ve Faydaları Nelerdir?
07 Temmuz 2024

Kan Hücreleri Nelerdir? Türleri ve Faydaları Nelerdir?

Kan Hücreleri Nelerdir?

Damarlarımızda sürekli hareket halinde olan canlı sıvıya "kan" adı verilmektedir. Plazma ve hücreler olmak üzere iki temel kısımdan oluşan bu sıvının plazma kısmının çoğu sudan meydana gelmektedir. Plazma, içerisinde besin maddeleri, proteinler ve metabolitler gibi birçok katı maddeyi barındırmakta ve bunların dokulara naklini sağlamaktadır. Normal bir insanda 5000-6000 mL (5-6 litre) kadar bulunan kanın %50-60 sıvı kısım olan plazmadan ve %40-50'si hücrelerden meydana gelmektedir.

Kan Hücreleri ve Kan Hücrelerinin Görevleri

İnsan kanı plazma denen sarımsı renkte bir sıvı ile bu sıvının içinde yüzen kan hücrelerinden oluşur. Plazmanın yaklaşık %90'ı su, geri kalan bölümü suda erimiş maddelerdir:

  • Albümün, fibrinojen ve globülinler gibi plazma proteinleri
  • Glikoz, aminoasitler, yağlar, mineral tuzları ve vitaminler gibi besin maddeleri
  • Karbon dioksit ve üre gibi atık maddeler
  • Hormonlar
  • Antikorlar
Bu sıvının içinde, değişik görevleri olan hücre çeşitleri ise alyuvarlar (Eritrositler), akyuvarlar (Lökositler) ve trombositler (Kan pulcukları)dir. Alyuvarların ömrü yaklaşık 120 gün, trombositlerin ise dolaşımdaki ömrü 9-10 gün kadardır. Bu kan hücrelerinin içinde sayısı en fazla olan ise alyuvarlardır. Yaklaşık 4-5 milyon alyuvar 1 milimetre kanda mevcut bulunmakta ve kana rengini veren de plazmanın içinde yüzen bu milyonlarca alyuvardır. Bunun yanında, 1 milimetre kanda yalnızca 7-8 bin kadar akyuvar bulunmaktadır.

Alyuvarlar

Alyuvarlar, ortasına göre kenarları daha kalın ve ortası hafifçe çukur olan yuvarlak ve yassı, çekirdeksiz hücrelerdir ve ancak bir mikroskopla görülebilecek kadar küçüktürler. Bir alyuvarın yaklaşık yarısından fazlası, demirli bir bileşik olan hemoglobinden oluşmaktadır. Bu hemoglobin aynı zamanda kana kırmızı rengini verir. Diğer omurgalıların alyuvarları da aynı bileşikten oluştuğundan hepsinin kanı kırmızıdır ancak, yumuşakçaların kanındaki kimyasal madde plazmaya mavi, halkalı solucanlarda ise yeşil renk vermektedir. Bunun yanı sıra, hemoglobinin asıl görevi kanı renklendirmek değil, dokulara oksijen taşımaktır. Kan, akciğerlerdeki kılcal damarların içinde akarken, solunum yoluyla akciğerlere hava dolmakta ve bu havanın oksijeni kana geçerek alyuvarlardaki hemoglobine bağlanmaktadır. Son olarak, kan bütün vücudu dolaşırken, oksijen hemoglobinden ayrılarak hücrelere geçmektedir. Kemik iliğinde yapılan alyuvarların ömrü ise 120 gün kadardır. Ömrünün sonuna gelen alyuvarlar parçalanarak yok olurlar. Bu yok olan alyuvarların yerini ise kemik iliğinde yapılan yeni hücreler almaktadır.

Akyuvarlar

Akyuvarların sayısı alyuvarlara göre yaklaşık 500'de 1 kadardır ve akyuvarlar alyuvarlara kıyasla daha büyüktürler. Ancak, vücuda giren bir mikrop ya da yabancı bir madde olduğu zaman akyuvarların sayısı hızla artmaktadır, çünkü akyuvarlar, görevi vücudu dış saldırılara karşı savunmak olan koruyucu hücrelerdir. Bunun yanı sıra, bu kan hücreleri alyuvarlar gibi her zaman kan plazmasının içinde yüzmezler. Alyuvarlardan farklı olarak, kılcal damarların duvarlarından dışarı çıkıp dokulara girebilmekte ve mikroplarla savaşmak üzere vücudun her yanına ulaşabilmektedirler. Akyuvarlar, çekirdekli kan hücreleridir. Bu kan hücrelerinin birbirinden farklı yapıda beş değişik tipi bulunmaktadır ve bunlardan çoğunun da ayrı bir savunma yöntemi vardır. Vücuda zarar verebilecek bir bakteri ya da virüs kana girdiği anda akyuvarlar çoğalmaya başlamakta ve mikrobu yok etmek üzere harekete geçmektedirler. İçlerinden birkaçının bakterinin çevresini kendi hücresiyle sararak, içine aldığı mikrobu sindirmesi olayına "fagositoz" denilmektedir. Bazı akyuvarlar ise mikroplarla doğrudan savaşmak yerine antikor denen kimyasal madde üreterek bu madde sayesinde zararlı hücreleri ya etkisiz duruma getirir ya da yok ederler. Akyuvarlar vücudumuzda kemik iliği, dalak ve lenf düğümlerinde oluşmaktadırlar.

Trombositler

Hem akyuvarlardan hem alyuvarlardan çok daha küçük olan trombositler ise kanın pıhtılaşmasını sağlamak gibi çok önemli bir görev üstlenmektedirler. Renksiz ve çekirdeksiz olan trombositler vücutta 8-10 gün arasında yaşamaktadırlar ve kemik iliğindeki megakaryosit adlı hücreler tarafından üretilip çoğalma esnasında karaciğer kontrol edilmektedirler. Trombositin 8-10 gün sonra dalak tarafından parçalanarak ayrıştırılmaktadır. Dalak herhangi bir sebepten zarar gördüğünde veya dalağın alınma durumunda trombosit seviyesi yükselir ve bunun sonucunda da damarlardaki pıhtılaşma hızlanır. Dalağın normalden fazla çalışması durumu da trombositi fazla ayrıştırıp, vücuttaki trombositi olması gerekenden fazla miktarda dışarı atmaktadır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Hpv DNA Testi

Hpv DNA Testi

Kök Hücre ile Saç Ekimi

Kök Hücre ile Saç Ekimi

Haber Bülteni

Güncel

İnsan Vücudunda Lipit

İnsan Vücudunda Lipit

Fibrozis Belirtileri ve Tedavisi

Fibrozis Belirtileri ve Tedavisi

DNA Nerede Bulunur?

DNA Nerede Bulunur?

Bitki Doku Kültürü

Bitki Doku Kültürü

İntraepitelyal Lezyon

İntraepitelyal Lezyon

Canlıların Kromozom Sayıları Kaçtır?

Canlıların Kromozom Sayıları Kaçtır?

DNA Testi Nasıl Yapılır?

DNA Testi Nasıl Yapılır?

Fetal Kök Hücre Nedir ve Nasıl Yapılır?

Fetal Kök Hücre Nedir ve Nasıl Yapılır?

Mitoz Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Mitoz Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Metaplazi Nedir?

Metaplazi Nedir?

Lökosit İdrara Nasıl Geçer

Lökosit İdrara Nasıl Geçer

Orkide Nasıl Çoğaltılır?

Orkide Nasıl Çoğaltılır?

Bitki Hücresi Organelleri Nelerdir?

Bitki Hücresi Organelleri Nelerdir?

Hücre Yapısı Nedir ve Faydaları Nelerdir?

Hücre Yapısı Nedir ve Faydaları Nelerdir?

Sinir Hücresi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Sinir Hücresi Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Kök Hücre Nakli Nedir ve Nasıl Yapılır?

Kök Hücre Nakli Nedir ve Nasıl Yapılır?

Hbv DNA Nedir? Hbv DNA Hangi Durumlarda Yapılır

Hbv DNA Nedir? Hbv DNA Hangi Durumlarda Yapılır

Hücre Zarında Madde Alışverişi?

Hücre Zarında Madde Alışverişi?

DNA Modeli

DNA Modeli

Hücre Yenileyici Besinler Nelerdir?

Hücre Yenileyici Besinler Nelerdir?

Embriyonik Kök Hücre Nedir ve Nerelerde Kullanılır?

Embriyonik Kök Hücre Nedir ve Nerelerde Kullanılır?

Vasküler Türleri ve Özellikleri

Vasküler Türleri ve Özellikleri

Hücre Nedir? Türleri ve Özellikleri

Hücre Nedir? Türleri ve Özellikleri

Adenom Nedir?

Adenom Nedir?

DNA Testi Nerede Yapılır?

DNA Testi Nerede Yapılır?