Bitki Hücresi
Bilindiği gibi, her canlı hücrelerden meydana gelmektedir. Hücre, canlının en küçük yapı taşıdır ve bu hücreler bir araya gelerek canlıyı oluşturur. Bu bilgiye dayanarak, bitkilerin de hücrelerden meydana geldiğini söyleyebiliriz. Bitki hücresi, insan hücresine göre bazı farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıklar, bitkilerin hareket edememesine neden olmaktadır. Bitki hücresi içerisinde bulunan koful, hücre içinde oluşan basıncı yani turgoru düzenlemektedir. Bitki hücreleri genellikle bir kitleden meydana gelir ve fotosentez olayını gerçekleştirerek gelişim ve büyüme sağlar. Bu süreçte hücre içindeki organellerin büyük etkisi vardır. Bitki hücresi içerisinde birçok organel bulunur ve bu organellerin her birinin belirli görevleri vardır. Bu görevlerden herhangi birinin yapılmaması, bitki hücresinin yaşamının sona ermesine yol açabilir.
Bitki Hücresi Organelleri
- Hücre Duvarı: Hücrenin dış ve iç ortamın etkilerine karşı direncini artırarak korunmasını sağlar.
- Hücre Zarı: Hücrenin ihtiyaçlarına göre hücre içerisine gerekli maddelerin alışverişini sağlar.
- Mitokondri: Hücrenin enerji kaynağıdır. Hücrenin ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlayarak kullanılacak organellere iletir.
- Koful: Sitoplazma içerisinde bulunan sıvı halde bir yapıdır ve hücre içi basıncı düzenler.
- Çekirdek: Hücrenin yönetim birimidir. Hücre bölünmesinde çekirdek izni olmadan bölünme gerçekleşmez. Çekirdek hücrenin en önemli organelidir.
- Çekirdek Zarı: Çift katlı olan bu zar, hücre çekirdeği üzerini kaplayarak çekirdeğin zarar görmesini engeller.
- Çekirdekçik: Bitki hücresi içerisinde bulunan zarsız bir organeldir.
- Lizozom: Hücre içerisine alınan maddelerin sindirimini sağlar. İçerisinde bulunan birçok sindirim enzimi ile bu süreç kolaylaşır.
- Endoplazmik Retikulum: Hücre içerisinde kalsiyum depolanması ve çeşitli maddelerin taşınmasında görev alır.
- Golgi Aygıtı: Hücre içerisinde bulunan moleküllerin ve proteinlerin modifikasyonunu yapar, oldukça önemli bir görevi vardır.
- Ribozom: Protein sentezinde ve hücre için gerekli proteinleri üretmede etkilidir.
- Kloroplast: Bitki hücresi içerisinde besinlerin ve oksijenin üretilmesini sağlar. Hücrenin hayat organeli denilebilir.
Bu organeller, bitki hücresi içerisinde bulunan kısımlardır. Bunlardan herhangi birinin eksikliği durumunda, hücre gerekli yaşam koşullarını sağlayamayacağı için yaşayamaz. Bitki hücresinin işleyişi, insan hücresine göre farklılıklar göstermektedir. Genellikle kare ya da dikdörtgen bir şekle sahip olan bitki hücresi, oldukça farklı yapılar gösterebilir. Örneğin, bir mantar hücresi diğer bitkilere göre bile farklılıklar gösterebilir. Bitki hücresi, diğer hücrelerle bazı benzerlikler gösterebilir ve mikroskop yardımı ile gözlemlenebilir. Diğer hücreler gibi, bitki hücresinde de çekirdek bulunmaktadır.
Bitki Hücresinin En Önemli Özellikleri
- Bitki hücresi dışında, hücre zarının dışında yer alan hücre duvarı bulunur. Bu durum bitki hücresini diğer hücrelerden ayırmaktadır.
- Bitki hücresinin şekli, diğer hücrelerin şeklinden oldukça farklıdır. Örneğin, bir hayvan hücresinin şekli yuvarlakken, bir bitki hücresinin şekli daha dikdörtgen veya kare olabilir. Bu durum bitki hücresini diğer hücrelerden ayırmaktadır.
- Bitki hücresi içerisinde, diğer hücrelerdeki gibi sentrozomlar bulunmaz. Bitkiler, sentrozomun yaptığı görevlere ihtiyaç duymazlar.
- Bitki hücresindeki kofulların sayısı oldukça azdır. Az miktarda bulunan kofullar bitki hücresi için yeterlidir.
|