Hücre Yapısı Hücre, canlı organizmaların en küçük yapı birimidir ve mikroskopla incelendiğinde birçok önemli bileşeni barındırdığı görülür. Hücreler, DNA ve çeşitli proteinler içerir. Bu yapılar, hücrelerin işlevlerini yerine getirmesinde hayati rol oynar. Hücrelerin temel yapı taşları, farklı organellerden oluşur. Her bir organel, hücrenin işleyişinde belirli görevleri yerine getirir. Hücre yapısını daha detaylı olarak inceleyecek olursak, ana organeller şunlardır: Çekirdek Çekirdek, hücrenin yönetim merkezi olarak kabul edilir. Hücre içi faaliyetlerin düzenlenmesinden ve genetik bilginin saklanmasından sorumludur. Çekirdek, iki katlı bir zarla çevrilidir ve dört ana bileşenden oluşur:
Çekirdek, hücrenin devamlılığı ve işlevselliği açısından kritik öneme sahiptir. Özellikle alyuvar hücreleri, belirli bir süre sonra çekirdeklerini kaybederler. Golgi Aygıtı Golgi aygıtı, proteinlerin işlenmesi ve paketlenmesinde görev alır. Ayrıca hücre dışına salgılanacak maddelerin depolanmasını sağlar. Salgı bezlerinde yaygın olarak bulunur ve tükürük ile ter bezleri gibi örneklerle açıklanabilir. Koful Kofullar, hücre içi depolama ve sindirim işlevlerini yerine getirir. Üç ana çeşidi vardır:
Kofullar ayrıca plazmoliz ve deplazmoliz olaylarında da rol oynar, bu süreçler hücrenin su dengesi ile ilgilidir. Mitokondri Mitokondri, hücrenin enerji santrali olarak bilinir. Organik maddelerden kimyasal bağların ayrılması ile ATP (Adenozin Tri Fosfat) üretir. Krebs döngüsü adı verilen hücresel solunum süreci burada gerçekleşir. Ribozom Ribozomlar, protein sentezinin gerçekleştiği organellerdir. Yapılarının yaklaşık %60'ı RNA, %40'ı ise proteinden oluşur. Hücrede serbest halde bulunabileceği gibi endoplazmik retikulum üzerinde de yer alabilir. Sitoplazma Sitoplazma, organellerin içinde bulunduğu jölemsi bir yapıdır. Karbonhidrat, tuz, protein, yağ ve hormonlar gibi çeşitli maddeleri barındırır. Hücresel solunum ve fotosentez gibi hayati süreçlerin gerçekleştiği yerdir. Sentriyol Sentriyoller, hücre bölünmesinde önemli rol oynayan silindirik yapılardır. Mikrotübüllerden oluşur ve hücre bölünmesi sırasında kromozomların hareketini düzenler. Lizozom Lizozomlar, hücre içi sindirimi gerçekleştiren küçük organellerdir. İçerdikleri enzimler sayesinde hücre içi atık maddelerin yıkımını sağlarlar. Lizozom zarının hasar görmesi durumunda otoliz adı verilen süreçle hücre kendi kendini sindirir. Granüllü Endoplazmik Retikulum Ribozom taşıyan granüllü endoplazmik retikulum, protein sentezini gerçekleştirir ve bu proteinleri hücre zarına taşır. Protein sentezi yapan hücrelerde yoğun olarak bulunur. Granülsüz Endoplazmik Retikulum Granülsüz endoplazmik retikulum, veziküller ve tüplerden oluşur. Proteinlerin taşınması ve katlanması, kalsiyum depolanması ve bazı lipitlerin sentezi gibi çeşitli görevleri vardır. Ayrıca hücre içi maddelerin taşınmasında damar görevi de görür. |