Lökositler, bağışıklık sistemi ile görev yapan ve vücudu hastalıklara karşı koruyan beyaz kan hücreleridir. Normal bir insanda, her mikrolitre kanda 4500 ile 10000 lökosit bulunması gerekir. Enfeksiyona neden olan bakteri ve virüsleri ortadan kaldırma görevi ile tanınan lökositler, halk arasında "akyuvar" olarak bilinir. İdrar kesesi, böbrek veya idrar yolunda ortaya çıkan hasarlar, lökositlerin idrarda görülmesine neden olabilir. Aynı zamanda vücutta yabancı maddelerin bulunması da lökosit sayısının artmasına sebep olabilir. Lökosit sayısının artmasına "lökositoz" denir.

Hastalıklarla savaşırken yok olan veya zarar gören lökositleri vücut, idrar yoluyla atmak için daha fazla lökosit üretir. Vücuttaki eski hücreler idrar yoluyla atıldığı için az miktarda lökosit idrarda her zaman bulunabilir. Ancak idrarda aşırı oranda lökosit varsa, bu durum idrar yolu enfeksiyonunun bir göstergesi olabilir.

Çoğunlukla idrar yolunda başlayarak böbreğe yayılan böbrek enfeksiyonu, idrarda lökosit oranının artmasına sebep olur. Bununla beraber idrar yolu ve üretrada oluşan iltihap ve idrar kesesi enfeksiyonu da idrarda lökosit seviyesinin artmasına yol açabilir.

Gebelik döneminde vajinada oluşan kirlenmeden dolayı idrarda lökosit sayısı artabilir. Gebelik aynı zamanda idrarda protein sayısının artmasına da sebep olabilir.

Bu durum, idrar kesesinin zayıflamasına neden olur ve bu da idrar kesesinin boşalmasını zorlaştırır. İdrarın uzun süre idrar kesesinde tutulması, idrarda lökosit oranının artmasına neden olan bakteriyel enfeksiyonların ortaya çıkmasına sebep olabilir.

İdrarda lökosit görülmesine neden olan bir diğer etken de idrar yolundaki tıkanıklıktır. Bu durum zamanla idrarda kan görülmesine de neden olabilir. Leğen kemiği tümörü, idrar kesesi ya da böbrek taşları, leğen kemiği zedelenmesi, prostat büyümesi ve idrar yolundaki yabancı maddeler boşaltım sisteminde tıkanıklığa sebep olabilir.

Ateş, titreme, böbrek iltihabı, idrardan kan gelmesi, idrarın bulanık veya kokulu olması, idrar esnasında acı hissetme, sık sık idrara çıkma, idrar kesesi tümörü ve sistemik lupus eritematozus gibi durumlar idrarda lökosit belirtileri arasında sayılabilir.

Lökosit seviyesini kontrol edebilmek için çubuk testi uygulanır. Bunun yanı sıra mikroskobik testler de yapılabilir. İdrarda yüksek oranda lökosit olmasının uzun süre devam etmesi, böbrek ve idrar kesesinin hasara uğramasına neden olur. İdrarda lökosit durumunu belirlemek için kan testi yapılabilir ve bu test, tedaviye ihtiyaç olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur.

İdrarda lökosit tedavisi, lökosit seviyesinin artmasına sebep olan enfeksiyonun tedavi edilmesi ile başlar ve tedavi yöntemi enfeksiyonun türüne göre değişiklik gösterebilir. Muayeneden sonra doktor tarafından enfeksiyonun giderilmesi için gerekli olan antibiyotik ilaçlar reçete edilir. Hastalığın çok ilerlediği durumlarda, hayati tehlikesi olan böbrek enfeksiyonunun tedavisi için hastanın hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi gerekli olabilir.

İdrarda lökositin tedavisinde aynı zamanda hijyen kurallarına dikkat etmek oldukça önemlidir. Enfeksiyonun giderilmesi için cinsel organ yumuşak bir sabunla yıkanarak temizlenmeli ve iyice kurulanmalıdır. Enfeksiyon giderilene kadar hastanın cinsel ilişkiden kaçınmasında fayda vardır. Bakterilerin çoğalmasını önlemek amacıyla iç çamaşırı sık sık değiştirilmelidir ve cinsel organa elle dokunmaktan kaçınılmalıdır.

Lökosit seviyesinin artmasını engellemek için uygun beslenme alışkanlığı da oldukça önemlidir. Besleyici gıdaların tüketilmesi, lökosit seviyesinin artmasını engelleyebilir. Lökosit seviyesi yüksek olan kişiler, idrar yolunun iç bölümünde yer alan bakterilerin gelişmesini engelleyen yaban mersini suyunu fazla olmamak şartıyla tüketebilir. Bunun yanı sıra karbonat ve su karışımının içilmesi, boşaltım sistemindeki pH değerini değiştirir ve enfeksiyona sebep olan bakterilerin vücuttan atılmasını kolaylaştırır. Şeker, yağ ve tuz oranı yüksek olan gıdalardan uzak durulmalıdır. Lökosit seviyesini düşüren sarımsak, soya proteini, yeşil ve siyah çay, üzüm ve kuruyemiş gibi gıdalar tüketilebilir. B ve C vitamini içeren gıdaların tüketilmesi, enfeksiyonun giderilmesine yardımcı olur ve bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlar.

Sarkoidoz gibi sistemik enfeksiyonlar, lösemiler, hamilelik durumu, lokal enfeksiyonlar, aşırı sigara tüketimi ve miyokart enfarktüsü gibi durumlar lökosit seviyesinin yükselmesine neden olur.

Gribal enfeksiyon gibi bazı virüs hastalıkları, tifo ve paratifo, aplastik anemi, miliyer tüberküloz, alösemik lösemi, brucella hastalığı ve riketsiya hastalıkları gibi durumlar lökosit seviyesinin düşmesine neden olur.