C DNA terimi, Biyoloji ve Veterinerlik bilimlerinde kullanılan teknik bir terim olup, "tamamlayıcı DNA" anlamına gelmektedir. Tamamlayıcı DNA (cDNA): Komplementer DNA olarak da bilinen cDNA, genetik bilimde, ters transkriptaz enzimi tarafından katalizlenen bir reaksiyonda şablon olarak kullanılan olgun bir mRNA'dan sentezlenen DNA parçasına verilen addır. cDNA, genellikle ökaryotik genlerin prokaryotlar için klonlanmasında yaygın olarak kullanılır. Ayrıca, cDNA, HIV-1, HIV-2, SIV gibi retrovirüsler tarafından da provirüs oluşturmak üzere konakçıyla bütünleşmek için üretilir. C DNA Sentezi: İyi bir cDNA sentezi için yüksek saflıkta RNA ile çalışılması gerekir. RNA’nın saflık miktarı, spektrofotometrik ölçümlerle belirlenir. Ayrıca, bu RNA çalışmaya uygun bir uzunlukta olmalı ve EDTA (Etilen diamin tetra asetik asit) veya SDS (Sodyumdodesilsülfat) gibi ters transkriptaz enzimini inhibe eden inhibitörleri içermemelidir. C DNA Sentezinin Reaksiyonları: cDNA sentezinde çeşitli primerler kullanılır:
Sentez için retrovirüslerden elde edilen AMV (Avian Myeloblastosis Virus) ve MMLV (Moloney Murine Leukemia Virus) gibi virüslere ait ters transkriptaz enzimleri kullanılır. RT-PCR tek veya iki adımlı olarak gerçekleştirilebilir. İki adımlı RT-PCR'da cDNA sentezi RT tamponunda gerçekleşir. Sentezlenen cDNA'nın 1/10'u PCR için kullanılırken, geri kalan kısmı -80°C'de muhafaza edilir. İki Adımlı RT-PCR: İki adımlı RT-PCR, tek RNA örneğinden çoklu mesajların tespiti için yaygın ve kullanışlı bir yöntemdir. Bu yöntemde tek zincirli cDNA, oligo (dT), random hekzamer veya GSP primerleri ile eşleşir. Avantajları arasında amplifikasyon enzimi ve primerlerin seçimi, tek örnekten çeşitli mesajların saptanması ve kantitasyonu yer alır. Tek Adımlı RT-PCR: Tek adımlı PCR'da ise ters transkripsiyon ve PCR aynı tüpte optimize edilmiş koşullarda gerçekleştirilir. Bu yöntem, çok miktarda RNA örneği olduğunda daha kullanışlıdır. cDNA sentezi ve amplifikasyon işlemi sırasında tüplerin kapatılmasına gerek kalmaz, bu da kontaminasyon riskini en aza indirir. Tek zincirli RNA, GSP primerleri ile eşleşir. Bu yöntem daha az pipetleme gerektirir ve kontaminasyon riski düşüktür. Kantitatif PCR'a uygundur. Ters transkriptaz ve amplifikasyon enzimleri birlikte çalışır ve yüksek hassasiyet sağlar. Sonuç: cDNA, genetik ve biyoteknoloji çalışmalarında kritik bir rol oynar. Yüksek saflıkta RNA ve uygun primerler kullanılarak sentezlenen cDNA, çeşitli genetik araştırmalarda ve tanı yöntemlerinde önemli bir araçtır. Retrovirüslerin cDNA üretme yetenekleri, virüslerin konakçı hücrelerde nasıl bütünleştiğini ve çoğaldığını anlamak için de kullanılabilir. |